Bouwen aan sterke sporters - hoe dan?

Bouwen aan sterke sporters in een gezond en ethisch sportklimaat. Klinkt mooi, maar hoe doe je dit concreet? We vroegen het aan Ruth Franceus, verantwoordelijke ethiek bij Gymfed.

Q: Wie heb ik hier voor mij?

Ik ben Ruth en werk ondertussen 13 jaar bij Gymfed (amai da’s al lang als ik er nu over nadenk 😊). In een ver verleden deed ik competitie Tumbling. Nadien ben ik 15 jaar trainster geweest en ben ik ook actief geweest als jurylid en bestuurslid. Je kan dus wel stellen dat gymnastiek sinds jonge leeftijd een rode draad in mijn leven is. Sinds 3 jaar ben ik verantwoordelijk voor het beleid gezond en ethisch sporten op club- en federatieniveau en ben ik gedreven om mee te bouwen aan een gezond en ethisch sportklimaat.

Q: Een gezond en ethisch sportklimaat, wat betekent dat eigenlijk ?

Voor mij is een gezond en ethisch sportklimaat een omgeving waar het welzijn van elke gymnast op elk moment de eerste bekommernis is. Het is de verantwoordelijkheid van iedereen om daar aan bij te dragen. Met iedereen bedoel ik wij als federatie, de clubbestuurders, de trainers en de (entourage van de) sporter. We moeten dit samen doen.

Q: Zijn we niet al goed bezig?

Zeker en vast, we zien heel veel goede voorbeelden en merken bij heel wat clubs en trainers een positieve aanpak. Jammer genoeg gaat het toch ook nog mis en zien we dat er ook nog veel werk aan de winkel is.

We ontvingen afgelopen jaar (2022) 52 officiële meldingen omtrent grensoverschrijdend gedrag. Dat is veel en is een duidelijk signaal dat we verder moeten inzetten op een preventief beleid. Anderzijds is het goed dat er gemeld wordt en de weg naar de Federatie API gevonden wordt. Erover praten en zaken melden is een belangrijke eerste stap.

Q: Hoe kan Gymfed mee bouwen aan deze verandering?

Gymfed wil in de eerste plaats zijn 315 clubs en ±10 00 trainers ondersteunen en versterken. Trainers zetten zich ongelofelijk hard in en zijn onmisbare schakels. Het is dus een verhaal samen met hen, zeker geen verhaal tegen hen. We hebben één gemeenschappelijk doel: kinderen en jongeren hun favoriete sport laten beleven in een veilig en gezond sportklimaat. Laten we daar samen voor gaan.

Q: Hoe zie jij dit concreet?

Ik geloof sterk dat we met een vastberaden preventief beleid veel kunnen voorkomen en onze leden op die manier maximaal kunnen beschermen. Dit preventief beleid bestaat uit:

• Ethisch clubbeleid: Ethische gedragscodes, opvragen strafregister, club-API, ...
• Sensibiliseren, informeren en opleiden
• Sporter centraal: Gymfed-sportmodel, atletencommissie

Onderstaande beeldspraak geeft alle preventieve beschermingsmaatregelen - als schelletjes kaas - weer die we kunnen ondernemen om onze leden maximaal te beschermen tegen grensoverschrijdend gedrag. Eén maatregel alleen is zeker niet zaligmakend - want in een schelletje kaas zitten namelijk gaatjes, maar het is de verzameling die een sterke verdedigingsmuur vormt.

Gymfed zal de komende periode sterk inzetten op het sensibiliseren en laagdrempelig informeren over de mentale begeleiding van sporters. Hierdoor hopen we trainers de meerwaarde te laten inzien om bepaalde zaken eens uit een ander perspectief te bekijken. We hebben ook tools en opleidingen ontwikkeld die we tot bij de clubs en trainers willen brengen. Hou onze social en website dus zeker in de gaten!

Q: Wat kan een club doen? Heb je enkele tips voor clubbestuurders?

De belangrijkste drie tips zijn voor mij de volgende:

1. Zet in op een sterk ethisch beleid in de club – Ontdek wat je preventief kan doen (link webinar)
2. Zorg voor een zichtbaar aanspreekpunt integriteit die gekend is bij je trainers en leden
3. Ga voor een trainersbeleid met focus op gediplomeerde trainers

--> Bekijk de webinar (duurtijd 15 min) 'Een ethisch clubbeleid, hoe dan?'

Q: En heb je ook zo een concrete tips voor trainers dan?

Zeker! Aan trainers geef ik graag volgende zes tips mee:

1. Zet het welbevinden van de sport altijd op de eerste plaats
2. Start bij jezelf – doe aan zelfreflectie en sta open om bij te leren en mee te evolueren
3. Luister écht naar je sporters en hou rekening met hun inbreng
4. Creëer een sfeer waar sporters vragen durven stellen en neen durven zeggen
5. Promoot competitie op een positieve manier en leg focus op het proces in plaats van het resultaat
6. Zorg dat ouders zich welkom voelen en zet in op open communicatie

Bekijk ook eens het filmpje waarin we sporters de vraag stelden "Waarom is jouw trainer een toptrainer?". Wat denk je dat jouw sporters zouden antwoorden? Zo pas je onmiddellijk tip 2 al toe ;-)

Bedankt voor het interessant interview. We houden alvast de online kanalen van Gymfed in het oog...