Uitgeklaard: Het effect van fysieke groei op de trainingen

Heb jij het al meegemaakt dat de trainingen ineens veen moeizamer gaan terwijl het enkele maanden geleden nog allemaal zo goed ging? Dan kan de groei en ontwikkeling van de sporter een mogelijke oorzaak zijn. Misschien maakt de sporter een sterke groeispurt door? Of ontwikkelt de sporter net beduidend meer spiermassa? Of gaat de vroegere mobiliteit plots verloren? Groei, ontwikkeling en fysieke activiteit zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als trainer moet je hier dus oog voor hebben én je trainingen aanpassen.

Kenmerken van het fysieke groeiproces

De belangrijke link tussen fysieke groei en training is 'energie'. Zowel fysieke groei als training vraagt veel energie van de sporter. Die energie kan maar eenmaal gebruikt worden. Het is dus een strijd tussen energie voor groei en herstel versus energie voor de sport en fysieke belasting tijdens trainingen. Een tweede gevolg van groei is dat de spieren steeds grotere krachten moeten ontwikkelen om het steeds 'groter' wordend lichaam te kunnen bewegen. Als trainer moet je daarom de trainingen aanpassen aan deze ontwikkelingen van de sporters.

Als een kind in zijn groeispurt zit, is er veel meer kans op blessures als je niet aangepast gaat trainen. Je moet dus weten wanneer het lichaam extra energie nodig heeft om te groeien en wanneer er meer ruimte is om de trainingsbelasting op te drijven.

Wist je dat?

... bij meisjes de groeispurt gemiddeld vroeger start (tussen 10 en 14 jaar) dan bij jongens (tussen 12 en 16 jaar)?
... de groeisnelheid van armen en benen sneller piekt dan de groeisnelheid van de romp?
... hormonale veranderingen (gelinkt aan puberteit) zorgen voor veranderingen in de verhouding bot-, spier- en vetweefsel?
... vrouwen biologische maturiteit gemiddeld bereiken rond 19-20 jaar en mannen een drietal jaar later?

Wanneer train je nu best wat?

De snelheid en de timing waarmee de sporter ontwikkelt heeft een effect op wanneer het een gunstigere periode is om bepaalde eigenschappen te trainen. We kunnen twee grote fasen herkennen met extra potentieel om bepaalde fysieke activiteiten uit te voeren.

6 - 12 jaar: Coördinatief gunstige ontwikkelingsfase - kinderen leren makkelijk technische bewegingsvaardigheden
Groeispurt: beperkte fysieke belastbaarheid - fysieke eigenschappen onderhouden
Na groeispurt: Musculair gunstige ontwikkelingsfase = Toename spiermassa - grote belastbaarheid voor impact en intensiteit

Let op!

Dit wil niet zeggen dat je op de andere momenten in de ontwikkeling die fysieke eigenschappen niet moet trainen of geen vooruitgang kan maken.
Iedereen groeit op zijn eigen tempo. Bij vroeg-mature sporters komt de groeispurt al vroeger, bij laat-mature sporters kan die nog langer op zich laten wachten. Hou hier rekening mee!

Wil je meer te weten komen over de invloed van groei en ontwikkeling op de fysieke - en trainingsbelastbaarheid van jongeren en kinderen? Lees dan de ondersteunende bijlage of surf naar www.gymfedsportmodel.be.